Wolken

Een wolk bestaat uit een verzameling heel kleine waterdruppeltjes, ijskristallen of een mengsel van beide. Wolken veranderen voortdurend van vorm onder invloed van natuurkundige processen.

Om wolken te benoemen wordt gebruik gemaakt van een internationaal systeem wat door de Engelse apotheker, Luke Howard, is bedacht. Basis hiervan is de verdeling van de wolken in zogenaamde geslachten.

Onderscheid wordt gemaakt in hoge bewolking, middelhoge bewolking, lage bewolking en verticaal ontwikkelde wolken.

Hoge bewolking: Cirrus, Cirrocumulus en Cirrostratus.

Middelhoge bewolking: Altocumulus, Altostratus en Nimbostratus.

Lage bewolking: Stratus en Stratocumulus.

Verticaal ontwikkelde wolken: Cumulus en Cumulonimbus.

cirrus

Wolkenwijzer

Het bepalen wat voor bewolking u aan de hemel ziet, is niet altijd even makkelijk. Dat komt ook omdat er vaak een mengsel van verschillende wolken zichtbaar zijn.

De hiernaast staande ‘wolkenwijzer’ kunt u als hulpmiddel gebruiken om de wolken te determineren.

Begin linksboven met de vraag ‘Neerslag?’ en ga vervolgens via de gekozen antwoorden door de wolkenwijzer heen totdat u bij de wolkensoort uitkomt.

Download de wolkenwijzer en zoek uit wat voor wolken u ziet.

Cumulus (Cu):

Beschrijving:

Cumulus wolken zijn afzonderlijke wolken met scherpe en duidelijke randen die zich in verticale richting ontwikkelen. De basis van deze wolken zijn vaak vlak en de toppen zijn meestal samengesteld uit afgeronde stukken.  Schijnt de zon op deze wolken dan is de bovenkant vaak verblindend wit en de onderzijde betrekkelijk donker. Kleinere cumulus wolken noemt men ook wel ‘mooiweerwolken’, omdat ze zich ontwikkelen bij zonnig en helder weer.

Cumulonimbus (Cb):

Beschrijving:

De cumulonimbus  is een wolk die zeer hoog en dicht kan zijn. Deze kan tot meer dan 15 kilometer hoogte in de atmosfeer uitgroeien en krijgt op grote hoogte een paddestoelvormig uiterlijk. De wolken kunnen zich alleen vormen, in clusters of langs een front. Een cumulonimbus wolk kan ontstaan als de volgende ingrediënten aanwezig zijn:

  • Veel vocht in de lucht
  • Een massa van warme, onstabiele lucht
  • Een bron van energie die de warme lucht snel omhoog stuwt.

Meestal vormen deze wolken zich langs een weerfront. Door de opstijgende warme lucht condenseert de waterdamp, waarbij warmte vrijkomt. Door de opstijging koelen de waterdruppels verder af tot ijskristallen. Als de zwaartekracht de overhand krijgt, gaan deze kristallen vallen, waardoor er een neerwaartse beweging ontstaat, naast de nog steeds opstijgende warmere lucht. Juist deze sterke luchtbewegingen in verschillende richtingen zijn er de oorzaak van dat cumulonimbus wolken een gevaar voor de luchtvaart vormen.

Stratus (St):

Beschrijving:

Stratus  wolken zijn laaghangende grijze wolken met een egale basis. Ze komen voor bij het voorbij trekken van een warmtefront. Vaak geven ze somber weer en vormen soms een mistbank boven de grond. Ze kunnen gepaard gaan met motregen of lichte regen.

Stratocumulus (SC):

Nimbostratus (NS):

Altocumulus (AC):

Altostratus (AS):

Cirrus (CI):

Cirrocumulus (CC):

Cirrostratus (CS):