Weerweetjes2021-04-13T16:46:52+02:00

Weerweetjes

In weerweetjes wordt uitleg gegeven over veel voorkomende weersverschijnselen.

Hoe ontstaat mist?2021-04-13T16:47:02+02:00

Hoe ontstaat mist?
Lucht kan een bepaalde hoeveelheid waterdamp bevatten, bij een bepaalde temperatuur. Wordt het kouder, dan ontstaan fijne druppeltjes: mist. Mist kan ook ontstaan door mengen van koude lucht met warme vochtige lucht.

De lucht raakt verzadigd doordat of de temperatuur nog verder omlaag gaat, of er nog wat meer waterdamp aan de lucht wordt toegevoegd (bijvoorbeeld door menging).

Stralingsmist
Stralingsmist ontstaat doordat bij helder weer het aardoppervlak snel afkoelt. Als er weinig wind staat om de koude luchtlaag aan het aardoppervlak te mengen, dan raakt deze laag verzadigd en ontstaat mist.

mist

Stralingsmist kan dun zijn. De bovenkant van de hoogspanningspaal is zichtbaar.

Slootmist
Koude lucht is zwaar en kan boven bijvoorbeeld een hellend weiland richting de sloot  stromen. Hier mengt het zich met vochtige lucht boven de sloot  en door menging ontstaat mist.

Advectieve mist
Advectieve mist ontstaat ook door condensatie maar wordt veroorzaakt doordat koude lucht een vochtige omgeving binnendringt of vochtige lucht die een koude omgeving binnendringt.

Zeemist
Zeemist is een voorbeeld van advectieve mist en ontstaat doordat vochtige lucht over het koude zeeoppervlak strijkt hetgeen vaak in het voorjaar plaatsvindt. Vervolgens brengt de wind de mist naar het land. Daar kan een zonnige dag in een oogwenk veranderen in een koude, mistige dag.

De gevolgen van de mist kan voor het weg-, water- en luchtverkeer bijzonder hinderlijk zijn. In de onderstaande tabel staan de termen die bij het weerbericht gebruikt worden als er sprake is van mist.

>6000m
>1000mnevel
200-1000mmist
50-200mdichte mist
<50mzeer dichte mist
Hoe ontstaat een regenboog?2021-04-13T16:47:02+02:00

Een regenboog zien we als de zon schijnt op (wegtrekkende) regen. Het witte zonlicht schijnt op elke regendruppel, die het licht reflecteert. Wanneer licht overgaat van lucht naar water wordt dit gebroken. De mate van breking wordt bepaald door de brekingsindex.

Deze breking is afhankelijk van welke overgang (in dit geval lucht naar water) maar ook door de golflengte van het licht. Wit licht bestaat uit een aantal kleuren die door de waterdruppel verschillend wordt gebroken. Zo wordt het licht gesplitst in alle kleuren van de regenboog.

regenboog

Regenboog boven Grou  na een wegtrekkende bui.

Wit licht bestaat uit een aantal kleuren die een verschillende golflengte hebben en door de regendruppels verschillend wordt gebroken. Zo  wordt wit licht gesplitst in alle kleuren van de regenboog. De breking gebeurt twee keer. Bij de overgang van lucht naar water en na spiegeling van het licht in de waterdruppel nog een keer bij de overgang van water naar lucht, bij het verlaten van de waterdruppel. Zo ontstaat een regenboog.

Wat is de hitte-index?2021-04-13T16:47:02+02:00

Bij warmte is er een gevoelstemperatuur, de hitte-index. Deze gevoelstemperatuur wordt bepaald door de relatieve vochtigheid, de directe instraling van de zon en de wind.

Relatieve vochtigheid
Wanneer de lucht erg vochtig is en daardoor de relatieve vochtigheid hoog, voelt het drukkend aan en zal de gevoelstemperatuur hoger zijn. Bij droge lucht komt de gevoelstemperatuur redelijk overeen met de gemeten temperatuur. Wanneer de lucht droog is zal de gevoelstemperatuur zelfs lager zijn dan de gemeten temperatuur.

Zonnestraling
Directe instraling van de zon speelt ook een rol. Wanneer de zon ongehinderd kan schijnen is de kans op hitte-stress groter.

Wind
Wind geeft een verkoelend effect.

Het menselijk lichaam heeft een temperatuur van 37 graden. Ons lichaam probeert deze temperatuur op peil te houden. Bij een inspanning komt warmte vrij en het lichaam zal deze warmte afvoeren. Maar hoe warmer de omgeving is, hoe moeilijker het wordt voor het lichaam om op temperatuur te blijven. Het gevolg kan oververhitting zijn.

Hitte-index tabel
De hitte-index is te berekenen. Daarbij wordt gekeken wordt naar de temperatuur en de relatieve vochtigheid. In de onderstaande tabel is de gevoelstemperatuur af te lezen. De kleuren geven aan wanneer het kritiek wordt. Stel de temperatuur is 35 graden en de relatieve vochtigheid 40% dan is de hitte-index 37. Is de relatieve vochtigheid 50% dan is de hitte-index 39 en wordt het gevaarlijk.

Bron: KNMI
Waarom beregenen fruittelers in het voorjaar bij vorst hun fruitbomen?2021-04-13T16:47:03+02:00

In het voorjaar komen er nachten voor waarbij de temperatuur in de nachten daalt tot onder het vriespunt.  Als fruitbomen in de knop staan moeten de telers hun gewassen gaan beschermen. Doen ze dat niet dan kunnen de knoppen kapot vriezen, wat een grote schadepost voor de teler op kan leveren.

Het beschermen van de knoppen gebeurt door het beregenen met water. Door het besproeien tijdens vorst ontstaat een ijslaagje om de jonge knoppen. Het ijs werkt beschermend tegen de vorst en functioneert als een soort jasje dat om de knop komt te zitten.

Hoe komt het dat besproeien beschermt? Water wat op de knoppen komt bij een temperatuur onder nul graden, bevriest. Bij bevriezen komt warmte vrij. De knop koelt hierdoor nauwelijks af en blijft rond de nul graden. Is er een ijslaagje gevormd dan koelt de knop niet verder af en werkt het als een jasje.

Wat is een tropische dag?2021-04-13T16:47:03+02:00

Een tropische dag of hittedag is een dag waarop de maximumtemperatuur, gemeten in een weerhut, 30 °C of hoger is. Daarbij is tropische dag de gebruikelijke term in Nederland. In België spreekt men van een hittedag.

Waarom beslaan ramen?2021-04-13T16:47:03+02:00

Waarom beslaan ramen? Of waarom beslaat een flesje fris  aan de buitenkant als we het uit de koelkast halen?

In de lucht zit waterdamp. Onzichtbaar, reukloos. De maximale hoeveelheid waterdamp die de lucht kan bevatten, is afhankelijk van de temperatuur. Hoe hoger de temperatuur hoe meer waterdamp lucht kan bevatten. En omgekeerd hoe lager de temperatuur hoe minder waterdamp de lucht kan bevatten.

Als u nog enkele beglazing heeft, kunt u makkelijk beslagen ramen krijgen. Als de temperatuur buiten veel lager is dan binnen, koelt het glas af. De warme lucht in de kamer strijkt langs het koude glas en koelt daardoor af. En als het zoveel afkoelt dat de maximale hoeveelheid waterdamp bij de temperatuur van het glas wordt bereikt, condenseert de waterdamp en de ontstane waterdruppeltjes komen op het glas.

Haalt u een flesje fris uit de koelkast, dan is dit veel kouder dan de kamer. De lucht langs het flesje koelt af. De maximale hoeveelheid waterdamp wordt bereikt en de waterdamp in de lucht condenseert en waterdruppeltjes slaan neer op de buitenkant van het glazen flesje.

Wat is gevoelstemperatuur?2021-04-13T16:47:03+02:00
Met de gevoelstemperatuur of windchill  wordt de temperatuur bedoeld die we voelen als we in de wind staan.

Wat bepaalt de gevoelstemperatuur?

De gevoelstemperatuur is de temperatuur voor het gevoel en wordt bepaald door de windsnelheid en de temperatuur van de aanwezige lucht. Als het harder waait, voelt het kouder aan bij dezelfde heersende temperatuur.

Temperatuur en windsnelheid

De gevoelstemperatuur geldt alleen voor volwassen, gezonde personen. De heersende temperatuur en windsnelheid bepalen de mate van afkoeling. Of het zonnig is, wordt niet meegenomen in de berekening, maar is het zonnig dan voelt het minder koud aan.

Lage gevoelstemperaturen

Lage gevoelstemperaturen kunnen gevaarlijk zijn voor de mens. Bij gevoelstemperaturen onder de -10 graden kan er relatief snel letsel optreden als men niet goed is aangekleed. Mensen die buiten werken moeten in koude perioden altijd op de hoogte zijn van de gevoelstemperatuur of windchill. Het kan dan nodig zijn om extra pauzes in te lassen om op temperatuur te komen.

In de onderstaande tabel kan de gevoelstemperatuur bij verschillende windsnelheden en temperatuur uitgerekend worden.

Hoe ontstaan wolken?2021-04-13T16:47:03+02:00

Een wolk ontstaat wanneer lucht verwarmd wordt door de zon. Lucht bevat waterdamp. De hoeveelheid waterdamp die lucht kan bevatten hangt af van de temperatuur.  Warme lucht kan meer waterdamp bevatten dan koude lucht. Als de zon lucht verwarmt gaat deze stijgen. Tijdens de stijging koelt deze lucht steeds meer af.

Op een bepaald moment is de temperatuur zo gezakt dat de maximale hoeveelheid waterdamp in de lucht voor die temperatuur is bereikt, het condensatiepunt. De waterdamp condenseert en er ontstaat een wolk, die bestaat uit miljarden waterdruppeltjes.

Waarom is de lucht blauw?2021-04-13T16:47:03+02:00
Zwarte hemel

Het heelal is zwart en kleurloos, omdat het leeg is. Materie krijgt kleur door de manier waarop het verschillende kleuren (zon)licht absorbeert, reflecteert of verstrooit. Als er geen materie is, is er dus geen reflectie of verstrooiing en dus zie je zwart. Vanuit de ruimte is de hemel zwart.

Blauwe lucht

Bij de blauwe hemel die we vanaf de Aarde zien is dit anders. Tussen de aarde en de hemel bevindt zich een luchtlaag. Kijken we naar de hemel dan moeten we door die luchtlaag kijken. Lucht bestaat uit kleine deeltjes (moleculen), en de elektronen die gebonden zijn aan deze moleculen verstrooien het zonlicht dat erop schijnt. Dit verstrooien betekent dat een luchtmolecuul een lichtdeeltje (foton) afbuigt en in een willekeurige andere richting verder stuurt. Op deze manier legt een foton een zig-zag weg door de lucht af.

Fotonen hebben een golflengte, die voor de verschillende kleuren verschillend is. Blauw licht heeft een korte golflengte en is gevoeliger voor verstrooiing dan rood of geel licht. Het licht van de zon komt in een rechte lijn naar ons oog en kunnen we de plaats van de zon zien. Maar het blauwe licht wordt sterker verstrooid waardoor het van alle kanten komt, zodat de hemel in alle richtingen blauw lijkt.

Laatste nieuws

Ga naar de bovenkant